بنام خداوند زیباییها
طبيعت ايران، بيهمتاترين طبيعت جهان است
|
|
● |
«ايران»، تنها جايي كه كمربند كوهستاني و نواربياباني، به هم رسيدهاند |
|
|
|
|
«ايران تنها نقطه از جهان است در آن، كمربند كوهستاني و نوار بياباني به هم برخورد ميكنند. همين برخورد، شوند(:سبب) آن شده كه ايران طبيعتي بيهمتا و شگفت داشته باشد. جنگل ابر در سمنان، نتيجهي اين برخورد است. منطقهي ابر، خطالراسي است كه در آن، روبهرويمان، كوه است، زير پايمان جنگل است و اگر اندكي بچرخيم،كوير مركزي ايران را خواهيم ديد. در اين منطقه، گويي ابر را زير پا داريم چرا كه كوه اجازهي گذر به ابر و مه، نميدهند.»
سهند دبيري كه رشتهي دانشگاهياش منابع طبيعي است و كارش اكوتوريسم، در نشستي كه در بنياد جمشيد برپا بود، پيرامون بيهمتايي طبيعت ايران و چرايي آن سخن راند و افزون بر سخنان بالا، گفت: «به سه شوند(:دليل)، ايران، پوشش گياهي و جانواري بيهمتايي دارد. يكي از شوندها به ميليونها سال پيش و جدا شدن و يا در جاهايي به هم پيوستن قارهها، بازميگردد. شوند ديگر، برخورد كمربند بزرگ كوهزايي و نوار بياباني است و سومين شوند، اين است كه سه منطقهي زيستي در ايران وجود دارد.»
وي نقشههايي از ٢٢٥ ميليون سال پيش جهان را نشان داد و چگونگي تشكيل قارهها به شيوهي كنوني را بازگفت. به گفتهي وي هنگامي كه در پي فرايندهايي، بخشهاي گوناگون خشكي(ابرقاره) از هم جدا شدند و در بخشهايي باز به هم پيوستند، پوشش گياهي و جانوري بخشهاي گوناگون در هم آميخته شدند. يك اثر طبيعي ملي فسيل در مراغه، اكنون گوياي اين برخوردها است. به گفتهي وي در اثر طبيعي ملي فسيل مراغه، فسيل فيل، ببر دندانخنجري، ميمون، كرگدن، زرافه و ... را ميبينيم. اين اثر نشان ميدهد كه ٧ ميليون سال پيش در ايران اينگونه جانوران، زيست ميكردهاند، جانوراني كه اكنون در آفريقا ديده ميشود در ايران هم بودهاند و اين نتيجهي برخورد صفحات بزرگ زمين در ميليونها سال پيش است.
سهند دبيري كمربندهاي كوهستاني را ديگر شوند بيهمتايي ايران برخواند و گفت: «كوهها از برخورد لايههاي زمين يا از دور شدن اين لايهها، پديد ميآيند. به عنوان نمونه رشتهكوه البرز از برخورد صفحهي ايران و توران پديد آمده و رشته كوه زاگرس پيامد برخورد صفحهي ايران و عربستان است.»
به گفتهي دبيري، دو كمربند بزرگ كوهستاني داريم يكي در راستاي خاوري(:شرق)، باختري(:غربي) است و ديگري در راستاي شمالي، جنوبي. كمربند كوهستاني خاوري(:شرق)، باختري(:غربي) از آلپ آغاز و پس از گذر از قفقاز به ايران ميرسد. اين كمربند به هيماليا پايان مي پذيرد. بر روي اين كمربند بلندترين چكادهاي(:قلههاي) جهان شكل گرفتهاند. «البروس» بلندترين چكاد اروپا، دماوند بلندترين چكاد ايران و اورست بلندترين چكاد جهان با ٨هزار و ٨٤٨ متر بلندي بر اين كمربند قرار دارند.
دبيري گفت: «اما از ميان همهي اينها، دماوند ارزش ويژهاي دارد، دماوند نقطهي عطف است. همهي كوههايي كه در خاور(:شرق) دماوند سر بر آوردهاند، بلندتر از دماوند هستند و همهي آنهايي كه در باختر اين چكاد، برآمدهاند، كوتاهتر از دماوند هستند.»
وي در دنبالهي گفتارش به نوار بزرگ بياباني جهان پرداخت كه صحراي آفريقا، صحراي سينا، كوير لوت، دشت كوير و صحراي گُبي، بر روي اين نوار هستند. او گفت: «دشت كوير ما، درست در ميانهي اين نوار بيابان جهاني است.»
او با اشاره به اينكه كوهستان، پوشش گياهي و جانوري خودش را دارد، كوير هم اكوسيستمي متفاوت با كوهستان دارد، گفت: «ايران تنها جايي از جهان است كه كمربند كوهستاني و نوار بياباني باهم برخورد كردهاند و پوشش گياهي و جانوري و طبيعتي بيهمتا همچون جنگل ابر را آفريدهاند.»
او گفت: «سومين شوندي كه طبيعت بيهمتاي ايران از آن، سرچشمه ميگيرد، اين است كه ايران تنها منطقهاي در جهان است كه در آن، سه منطقهي زيستي با هم برخورد كردهاند.» وي در توضيح مناطق زيستي گفت: «چند سال پيش، جغرافيدانان، جانورشناسان، گياهشناسان و همهي كساني كه كارشان در پيوند با طبيعت بود، گرد هم آمدند و جهان را به ٧ منطقهي زيستي، بخش كردند. هر منطقهي زيستي حياتوحش و پوشش گياهي همانندي دارد اما مناطق زيستي ديگر از نظر حياتوحش و پوشش گياهي كاملا متفاوت است.»
به گفتهي سهند دبيري، ايران تنها نقطه از زمين است كه حياتوحش و پوشش گياهي سه منطقهي زيستي را يكجا، در خود دارد و اين از آن روي است كه سه منطقهي زيستي در ايران به هم برخورد كردهاند.
او گفت: «از همين روي است كه جنگلهاي هيركاني را داريم در جنوب و شرق نيز پوشش متفاوت ديگري داريم.»
به باور وي برخورد سه منطقهي زيستي، نه تنها بر طبيعت بلكه كه بر آدمهايي كه ايران زندگي ميكنند، تاثير داشته و از همينروي است كه مردمان شمال ايران با جنوب و يا شرق ايران متفاوتند.
|
نظرات شما عزیزان:
تاريخ : چهار شنبه 4 خرداد 1390برچسب:
سهند,
دبیری,
دبیر,
سهند دبیری,
رشته,
دانشگاه,
رشته دانشگاهی,
دماوند,
نوار,
صحرای آفریقا,
صحرای سینا,
کویر لوت,
دشت کویر,
صحرای گبی,
پوشش گیاهی,
سرچشمه,
جنگل ابر,
کویر,
کمبربند کوهستانی,
,