گردش

به نام خدا

تعریف گردشگر و انواع و گونه های گردشگری

گردشگر(توریست) و گردشگری(توریسم)

گردشگر (توریست) به کسی گفته می شود که صرفنظر از کنجکاوی به قصد تفنن و تفریح سفر می کند.در جایی دیگر به کسی که برای خشنودی خود و لذت بردن مسافرت می کند ، گردشگر گفته شده است.گردشگر،کسی است که بیش از یک روز و کمتر از یک سال در محلی غیر از زیستگاه همیشگی خود بماند.گردشگر کسی است که با نیت کار ، تفریح و یا لذت بردن از محیط پیرامون از محل زندگی همیشگی خود دور شده و برای مدتی که می تواند از یک روز تا یک سال باشد در جای دیگری بماند.

تعریف بین المللی : گردشگر کسی است که به منظور تفریح ، بازدید از نقاط دیدنی، درمان ، تجازت ، ورزش و زیارت به کشور دیگری سفر کند ، مشروط بر اینکه مدت اقامت او از 24 ساعت کمتر و از 6 ماه بیشتر نباشد و در فاصله ای کمتر از 70 کیلومتر انجام نگیرد.

سازمان جهانی جهانگردی گردشگر را اینگونه تعریف نموده است :

گردشگر: کسی که دستکم یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید ، به سر برد .

توریسم واژه ای است متشکل از دو بخش تور (Tour) یعنی سفر ، سیاحت ، مسافرت یا گردش کردن و ایسم (Ism) که پسوندی است مصطلح به معنای مکتب با طرز تفکری خاص .

در واقع توریسم یعنی مکتبی که پایه ی فکری آن سیاحت و جهانگردی است و توریست کسی است که به مسافرت و جهانگردی می پردازد .

گردشگری یا توریسم ، واژه ای فرانسوی است که از ریشه ی تور گرفته شده است.تور در زبان فرانسه به معنای حرکت دورانی ، عمل پیمودن ، طی کردن ، سیر کردن و گردش نمودن می باشد.

در فرهنگ آکسفورد توریسم به معانی مختلفی از جمله : سفر کوتاه و گذر کردن از جایی.

یا : تجارت تهیه ی خدمات و پذیرایی برای مردمانی که از یک مکان دیدن می کنند و فرهنگ و بستر نیز بیان می دارد: مسافرتی که به منظور تجارت، لذت و یادگیری صورت گیرد و به نقطه آغاز بازگردد .

گردشگری مجموعه تعامل هایی است که در فرآیند جذب و میهمانداری ، میان گردشگرها ، سازمان های مسافرتی ، دولت های مبدا ، دولت های میزبان و مردم محلی برقرار می شود.

معادل فارسی توریسم را گردشگری و معادل تازی (عربی) توریسم سیاحت می باشد.

گردشگری به یک دسته از فعالیتی گفته می شود که در جریان مسافرت یک گردشگر اتفاق می افتد، این فرآیند شامل هر فعالیتی از قبیل برنامه ریزی سفر ، مسافرت به مقصد ، اقامت ، بازگشت و حتی یادآوری خاطرات آن نیز می شود.همچنین فعالیتی را که گردشگر بعنوان بخشی از سفر انجام می دهد ، مانند: خرید کالاهای مختلف و تعامل میان میزبان و مهمان را نیز در بر می گیرد.

گردشگری معال فارسی و کاملاً دقیق، واژه Tourism در زبانهای انگلیسی، فرانسه و آلمانی است که به صورت مصطلح در زبان فارسی به صورت جهانگردی ترجمه شده است.ریشه این واژه از اصطلاح Tornus یونانی و لاتین گرفته شده که یکی از معانی آن گردش کردن و یا گشتن است و با پسوند Ism یا گری به صورت نام مصدر Tourism یا گردشگری در آمده است.
اصطلاح «توریست» (Tourist) از سده نوزدهم معمول شده است.در آن زمان اشراف زادگان فرانسه می بایست برای تکمیل تحصیلات و کسب تجربه های لازم زندگی، اقدام به مسافرت می نمودند.این جوانان در آن زمان توریست نامیده می شدند و بعدها در فرانسه این اصطلاح در مورد کسانی به کار می رفت که برای سرگرمی ، وقت گذرانی و گردش به فرانسه سفر می کردند و بعدها با تعمیم بیشتر به کسانی اطلاق می شد که اصولاً به این منظور به سفر می رفتند.کم کم کلمه توریست به بعضی زبانهای دیگر نیز وارد شد و از آن واژه توریسم (Tourism) بوجود آمد. از همان زمان گردشگری و توریست به بعضی از مسافرتها و مسافرینی گفته می شود که هدف آنها استراحت و گردش و سرگرمی و آشنایی با مردم بود و نه کسب درآمد و اشتغال به کار.

در شناخت توریست یا گردشگر تعاریف مختلفی از سوی سازمانها و افراد مختلف ارائه شده است که ذیلاً به بخشی از آن اشاره می گردد.

واژه " توریسم (Tourism) "به مجموعه مسافرتهایی گفته می شود که میان مبدأ و مقصدی با انگیزه های استراحتی، تفریحی، تفرجی، ورزشی، دیداری، تجاری، فرهنگی و یا گذران اوقات فراغت انجام می گیرد و در آن شخص توریست در مقصد اشتغال و اقامت دائم ندارد.

در سال 1925 کمیته مخصوص آمارگیری مجمع ملل افراد زیر را توریست شناخت:

کسانی که برای تفریح و دلایل شخصی با مقاصد پزشکی و درمانی سفر می کنند.
کسانی که برای شرکت در کنفرانسها، نمایشگاهها، مراسمات مذهبی، مسابقات ورزشی و از این قبیل به کشورهای دیگر سفر می کنند.
کسانی که به منظور بازاریابی و امور بازرگانی مسافرت می کنند.
افرادی که با کشتی مسافرت می کنند و در بندری در مسیر راه تا 24 ساعت اقامت می نمایند.

گردشگری در اسلام

همه مخلوقات خدا در سیر و سفر از مکانی به مکان دیگر و از زمکانی به زمان دیگر ، در جهت کمال حرکت می کنند.قرآن که برای هدایت بشر فرو فرستاده شده است در آیه های بسیاری بر سیر و سفر تاکید داشته و در خطابه های مختلف از مردم می هدخوا که به مسافرت و گردش در زمین بپردازد.اهمیت و توجه قرآن کریم به موضوع گردشگری به طور صریح بیان شده است.مانند :

قد خلت من قبلکم سنن فسیروا فى الارض فانظروا کیف کان عاقبة المکذبین. ( آل عمران ، آیه 137)

" همانا پیش از شما مللی بودند و رفتند ، در اطراف زمین گردش کنید تا ببینید آنانکه وعده های خود را تکذیب کردند چگونه هلاک شدند . "

در احادیث و روایات معتبر نبوی و دیگر معصومین به اهمیت و فواید گردشگری اشاره شده است.

پیامبر اسلام ( ص ) : مسافروا ، تصحوا و ترزقوا – سفر کنید تا سلامت شوید و روزی یابید . ( میزان الحکمه 4/468 )

انواع و گونه های گردشگری

گردشگری گونه های مختلفی دارد و شناخت انواع گردشگری برای برنامه ریزی در این عرصه اهمیت به سزایی دارد؛ چرا که تقاضاها و خدمات مورد نیاز گردشگران مختلف یکسان نیست. برای مثال گردشگرانی که به قصد دیدار اقوام و دوستان مسافرت می کنند معمولاً به هتل و حتی رستوران بیرون از خانه نیاز ندارند اما از دیگر امکانات و تسهیلات استفاده می کنند.همچنین احتمال دارد گردشگر روستایی هیچ تمایلی به خدمات شهری نداشته باشد و تمام مدت سفر خود را در روستا اقامت نماید.بر این اساس تاکنون صاحب نظران و سازمان های بین المللی با توجه به معیارهای مختلف دسته بندی های گوناگونی از گردشگری ارائه کرده اند.

دسته بندی های انواع گردشگری:

1-گونه های گردشگری بر اساس انگیزه

وانس اسمیت از شش گونه گردشگری که بر اساس انگیزه گردشگری است به صورت زیر نام می برد.

گردشگری قومی
گردشگری فرهنگی
گردشگری تاریخی
گردشگری طبیعت گرا
گردشگری تفریحی
گردشگری کاری

2-گونه های گردشگری بر اساس موقعیت مکانی

یکی از این دسته بندی ها شامل گردشگری درون مرزی، گردشگری برون مرزی و گردشگری محلی است.

3-گونه های گردشگری بر اساس هدف

گردشگری تفریحی و استفاده از تعطیلات
گردشگری درمانی
گردشگری فرهنگی و آموزشی
گردشگری اجتماعی
گردشگری ورزشی
گردشگری مذهبی و زیارتی
گردشگری بازرگانی
گردشگری سیاسی

4-گونه های گردشگری از نظر مکانی و موضوعی

4-1- گردشگری از نظر مکان مقصد

گردشگری شهری
گردشگری روستایی
گردشگری عشایری، قومی، قبیله ای
گردشگری در طبیعت
گردشگری ساحلی و دریایی
گردشگری کوهستانی
گردشگری هوا - فضا
گردشگری زیست محیطی

4-2- گونه های گردشگری از نظر موضوع

گردشگری دریایی
گردشگری برف
گردشگری فرهنگی و هنری (گردشگری میراث)
گردشگری اجتماعی
گردشگری علمی – آموزشی
گردشگری درمانی
گردشگری در طبیعت
اکوتوریسم
گردشگری ورزشی
گردشگری و چشم اندازهای کشاورزی و عشایری
گردشگری شکار و صید
گردشگری تجاری
گردشگری سیاسی
گردشگری آثار جنگ
گردشگری زیارت اهل قبور
گردشگری از گتوها
گردشگری فضاهای صنعتی – معدنی
گردشگری تبهکاری
گردشگری مجازی

5-انواع گردشگری از دیدگاه کلی

فرهنگی

طبیعت گرای

ماجراجویانه

این تقسیم بندی به عنوان گردشگری (Adventure Culture Ecotourism) ACE یاد می شود.

با توجه به نوع مقررات و اعتقادات جامعه ایران، امکان انواع گردشگری که به قصد تفریح و سرگرمی رواج دارد فراهم نمی باشد و یا بسیار محدود است.لذا جذب گردشگرانی که با انگیزه های فرهنگی، آشنایی با آداب و رسوم جوامع روستایی و اقوام، بازدید از آثار تاریخی، طبیعت گردی و انجام فعالیت های ورزشی مانند کوهنوردی اقدام به سفر می کنند، میسر می باشد. بنابراین ایران برنامه های عمده خود را در این نوع گردشگران می تواند متمرکز کند.لازم به یادآوری است در ایران گونه هایی از گردشگری رواج دارد که در دیگر کشورها چندان رایج نیست مثل گردشگری آثار جنگ، گردشگری زیارت اهل قبور که به منظور بازدید از قبور خویشاوندان و کشته شدگان جنگ صورت می گیرد. در گردشگری آثار جنگ، ایرانیان از میادین جنگ ، گورستان های جمعی، اماکن و اسارتگاه ها و آثار بازمانده از جنگ بازدید می کنند که به دلیل هشت سال جنگ ایران و عراق ۱۹۸۸-۱۹۸۰ بیشتر در مناطق غرب ایران آثار مخرب خود را بر جای گذاشت.

5-1-گردشگری فرهنگی

گردشگری فرهنگی ، بخش مهمی از تقاضای جهانی گردشگری را تشکیل می دهد.طبق آمار سازمان جهانی گردشگری ۳۷ درصد گردشگری بین المللی با انگیزه فرهنگی انجام می شود و این تقاضا در حال افزایش است.رشد گردشگری فرهنگی و گردشگری میراث (heritage tourism) به عنوان عناصر گردشگری نوین، توجه سیاستگزاران و محققان را در سراسر جهان به خود جلب کرده است.
گردشگری فرهنگی : مسافرت افراد از محل سکونت خود به مکان هایی که جاذبه های فرهنگی دارند.این جابجایی به قصد کسب اطلاعات و تجارت برای ارضای نیازهای فرهنگی گردشگران انجام می شود.

از جمله ویژگی های گردشگران فرهنگی می توان به سطح بالای تحصیلات آنان، بالا بردن میانگین سنی آنان و شاغل بودن آنان اشاره کرد. گردشگری فرهنگی مایل به آشنایی با فرهنگ مناطف مختلف، خواهان کاوش در چشم اندازهای فرهنگی جوامع انسانی و درک آنها است.در این نوع گردشگری به جذابیت های فرهنگی توجه می شود.مانند: موزه ها، نمایشگاه ها، ارکسترها، نمایشنامه ها، هنرهای دستی، معماری در ایران علاوه بر موارد فوق، آیین های سنتی نظیر تعزیه، مراسم چهارشنبه سوری، جشن های مذهبی زرتشتی و اسلامی، عزاداری ها مانند محرم و ... نیز از جذابیت های فرهنگی می تواند بر شمرد. در سال های گذشته از سوی مسئولان گردشگری ایران بارها در خصوص میزان اهمیت گردشگری فرهنگی و سهمی که ایران می تواند در این زمینه به دست آورد تأکید شده است و ایران در تلاش است در نبود امکانات و شرایط مناسب در دیگر گونه های گردشگری، این گونه از گردشگری را تبلیغ و رواج دهد.

5-2-گردشگری هنری

گردشگری هنری در پی شناخت هنرهای ملل دیگروآگاهی از آنان است. ایرانیان از هزاران سال پیش در زمینه انواع هنرها مانند سفالگری ،معرق کاری، کاشیکاری، قالیبافی، نمدمالی، نقاشی، خوشنویسی، مینیاتور و .... دارای ابداعات و آثار با ارزشی بوده اند که خوشبختانه بسیاری از آنها باقی مانده اند و از جاذبه های ایران برای گردشگران هستند.

5-3-گردشگری تاریخی

این گونه از گردشگری که گردشگری میراث نیز نامیده می شود و به بازدید از موزه ها، مکان ها و ابنیه تاریخی می پردازد، امروزه بخش عمده ای از گردشگری را به خود اختصاص داده است.ایران به دلیل دارا بودن هزاران ابنیه با ارزش تاریخی، در این زمینه می تواند بسیار موفق باشد.

5-4-گردشگری تفرح و تفرج

در صنعت گردشگری مسافرت برای تفریح در کانون توجه است.در کشورها یا مکان هایی که پذیرای گردشگرند، کسانی مسافر تفریحی محسوب می شوند که در مقصد به تفریح و تفرج می پردازند، از اماکن دیدنی بازدید می کنند، سوغات می خرند، عکس می گیرند و سرانجام اینکه برای دوره های کوتاه مدت در آن مکان ها اقامت می گزینند.در این نوع گردشگری، گردشگری ساحلی بسیار مورد توجه است و گردشگران به سواحل نقاط مختلف سفر می کنند.در این نوع گردشگری کشورهایی همچون اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، یونان، آمریکا توانسته اند بیشترین جاذبه ها را فراهم آورند. بیشتر تلاش بازاریابها و پژوهشگران صرف درک این گروه می شود و می کوشند تا چنین گردشگری را میان گروه هایی از افراد که از نظر اجتماعی، ترکیب جمعیتی یا روان شناسی ویژگی های مشابه دارند، تقسیم کنند.با توجه به اینکه ایران کشور گرمی است و هزاران کیلومتر مرزآبی با دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب دارد در این زمینه کشوری با توانایی های بالقوه می باشد.

5-5- گردشگری دریایی

گردشگریی که از ساحل دور می شود و به وسط دریا و اقیانوس منوط می شود،و از دهه ۱۹۸۰ در حال گسترش است.کشتیهای بزرگ اقیانوس پیما که گردشگران را پذیرا می شوند و انواع تفریحات سالم و ناسالم را برای آنها فراهم می کنند در حال گسترش اند.کشتی تایتانیک نمونه مشهور آن است،وکشتی بزرگ کویین که سالن کنفرانس آن ۱۰۸۰ نفر گنجایش دارد و آن قدر مهم است که به دست ملکه الیزابت ، پادشاه انگلستان افتتاح شد.

دیگر تفریحات دریایی ، مانند: غواصی، صید،شکار و مشارکت در پژوهشها (به عنوان گردشگر)در حال گسترش می باشد.ولی این شاخه از گردشگری دریایی نسبت به شاخه ساحل دریا درصد بسیار کوچکی از گردشگران را جذب می کند.

5-6-گردشگری طبیعت گردی

گردشگری طبیعت نوعی توریسم طبیعی و پایدار است که با مشارکت گردانندگان بومی و بهره گیری از پتانسیل های بومی و طبیعی گردشگری میسر می شود. سازمان جهانی گردشگری؛ اکوتوریسم را اینگونه تعریف می کند:

«نوعی از گردشگری که در آن مسافرت به مناطق طبیعی (که به نسبت بدون آسیب مانده) با اهداف مطالعاتی و بهره بصری از مناظر و رستنی های طبیعی و حیات وحش و با توجه به جنبه های فرهنگی هم در گذشته و هم در حال صورت می پذیرد.»

گستره فضایی این الگو، محیط طبیعی مانند: ساحل، جنگل، کوه، کویر، غار و مانند اینهاست. این الگوی فضایی از گردشگری در برگیرنده گونه های متفاوتی از گردشگری شامل: گردشگری زیست محیطی، گردشگری دریایی، گردشگری ورزشی، گردشگری صید و شکار، جمع آوری گیاهان و حیوانات و نظیر اینهاست. طبق برآورد انجمن گردشگری زیست محیطی، گردشگری طبیعت یا طبیعت گردی ۲۰ درصد و گردشگری زیست محیطی ۷ درصد بازار گردشگری جهانی را در اختیار داشته است.درآمد این نوع گردشگری اغلب جهت حفاظت از محیط و یا امور تحقیقاتی هزینه می شود و تنها تعداد کمی از کشورها نظیر کنیا بخشی از درآمدهای به دست آمده را صرف امور دیگری می نمایند. «گردشگری زیست محیطی، سرمایه و پول فراوانی را از نواحی مرکز به پیرامون می برد و بدین ترتیب عدالت اقتصادی پدید می آورد.»هر گونه برنامه ریزی و سیاست گزاری در حوزه اکوتوریسم باید واجد شرایطی باشد که در وهلۀ اول موجب توسعه اقتصادی جوامع باشد و دیگر تضاد میان منابع مورد استفاده گردشگران و زندگی ساکنان بومی را به حداقل برساند و چگونگی گسترش گردشگری در این بخش نباید تعارضی با ویژگی های اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی جوامع محلی داشته باشد.

5-7-گردشگری تجاری و بازرگانی

در سفرهایی که با هدف بازرگانی و تجارت انجام می شود، گردشگر در گردهمایی ها، کنفرانس ها، نمایشگاه ها، شوراها، برنامه های مذهبی، تبلیغی و کارهای حرفه ای یا تخصصی شرکت می کند.یکی از مهم ترین پدیده های قابل مشاهده در سفرهای بازرگانی سفر چند منظوره است؛ به این معنی که مسافر می تواند با یک سفر، چندین هدف را تأمین کند، برای مثال هنگامی که فردی با هدف بازرگانی به همراه همسرش سفر می کند، یا زمانی که تعطیلات خانوادگی با مسافرت بازرگانی یا شرکت در سمینار هم زمان شود، نوعی مسافرت دو منظوره مشاهده می شود. کشورهایی همچون آمریکا، آلمان، ژاپن و انگلیس بیشترین مسافران تجاری را به خود جلب می نمایند حتی در آمریکا ۲۵ درصد مسافران را این نوع گردشگران تشکیل می دهند.به دلیل وضعیت اقتصادی ایران و نیز اوضاع سیاسی سفرهای تجاری بیشتر از داخل به خارج از کشور می باشد.

5-8-گردشگری شهری

نواحی شهری به علت آنکه جاذبه های تاریخی و فرهنگی بسیار دارند غالباً مقاصد گردشگری مهمی محسوب می شوند.شهرها معمولاً جاذبه های گوناگون و بزرگی شامل موزه ها، بناهای یادبود، سالن های تئاتر، استادیوم های ورزشی، پارک ها، شهربازی، مراکز خرید، مناطقی با معماری تاریخی ومکان هایی مربوط به حوادث مهم یا افراد مشهور را دارا هستند که خود گردشگران بسیاری را جذب می کند.

همراه با گسترش گردشگری در نواحی شهری، برای برآوردن نیازهای گردشگران، خدمات حمایتی بیشتری مانند: رستوران و محل اقامت ساخته می شود، البته بازدید کنندگانی که ارونز بی شهر می آیند تنها کسانی نیستند که از این امکانات استفاده می کنند و خود مردم شهر هم از زیرساخت ها بهره مند می شوند.در این ارتباط می توان به شهرهایی همچون پاریس، لندن، نیویورک اشاره کرد که در درون خود جاذبه های بسیاری را جای داده اند.تهران، اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز در میان شهرهای ایران دارای امکانات، جاذبه ها و زیبایی های بیشتری می باشند و هر ساله میلیون ها گردشگر را برای بازدید از دیدنی های این شهرها به سوی خود می کشاند.

5-9-گردشگری روستایی

در گردشگری روستایی منابع فرهنگی، طبیعی و تاریخی نواحی روستایی به عنوان کالای فرهنگی گردشگری قابل عرضه اند. گردشگری روستایی موجب رشد اقتصادی، ایجاد تنوع و ثبات در اشتغال، پویایی تجارت و صنایع، گسترش فرصت هایی برای رشد درآمد به صورت فعالیت های چندگانه، ایجاد بازارهای تازه برای محصولات کشاورزی و گسترش مبنای یک اقتصاد منطقه ای می شود.در سال های گذشته با توجه به گسترش زندگی شهرنشینی و ماشینی، بسیاری از مردم تمایل دارند به محیط های آرام با زندگی سنتی سفر کنند، در واقع این نوع گردشگری شباهتی هم به گردشگری بومی دارد به خصوص در اروپا و آمریکای شمالی مردم به این نوع گردشگری تمایل دارند. مردم به نواحی کشاورزی و دامداری می روند و مدتی را در آنجا زندگی می کنند و از نزدیک نظاره گر زندگی روستایی هستند.در ایران اگر شرایط و امکانات آن فراهم شود گردشگری روستایی می تواند از جمله موارد مهم درآمدزای جهانگردی به حساب آید.ایران دارای روستاهای بکر و سنتی است که برخی از آنها با معماری خاصی که دارند می توانند شهرت جهانی کسب کنند مانند: ماسوله در گیلان، ابیانه در کاشان ، زیارت در گرگان ، مزرعه کلانتر در یزد ( که یک روستای زرتشتی نشین است با معماری زیبا و قدیمی ایرانی) و ....

5-10-گردشگری قومی و عشایری

این نوع گردشگری به منظور دیدن سبک زندگی افراد بومی و اقوام انجام می شود.آرمان (هدف) گردشگری قومی شناخت اقوام مختلف و شرکت در تجربه های آنها است.تماشای مراسم سنتی، جشن ها و آیین ها از جمله جذابیت های این نوع گردشگری است و برخی نیز جهت درک بهتری از موقعیت خود و یا جهان معاصر به اینگونه گردشها روی می آورند.در ایران به دلیل وجود اقوام مختلف لُر، کُرد، تُرک، بلوچ، عرب، ترکمن و ... خصوصیاتی که هر کدام از آنها دارند واجد جذابیت های فراوانی برای هر بیننده و گردشگر بیرونی است.بسیاری از گردشگران علاقه دارند تا از نزدیک به تماشای زندگی سنتی و قومی بپردازند.گردشگری عشایری قابلیت اقتصاد سرمایه داری را در تعریف فضای مناطق عشایری و ادغام آنها را در چرخه مصرف نشان می دهد.آنچه می تواند با اهمیت باشد شناخت اینگونه گردشگری و تجزیه و تحلیل فضای آن بر پایه سودمندی، رفاه و پایداری برای رسیدن به توسعه مفید است.گسترش خدمات گردشگری عشایری دارای آثار مثبت و منفی و چالش هایی است که با برنامه ریزی و کار فرهنگی می توان از آثار منفی و چالش ها کاست و بر خوبی های آن افزود.ایران در این زمینه به طرز چشمگیری غنی است و می تواند موفق به جذب هزاران گردشگر،محقق و انسان شناس از سراسر جهان شود.

5-11-گردشگری مذهبی

دراین نوع گردشگری افرادی را شامل می شود که به منظور دیدار از اماکن مقدس یاانجام دادن امور مذهبی مسافرت می کنند. میلیون ها مسلمان به عربستان سفر می کنند، مسیحیان به واتیکان یا کلیساهای مقدس، بودائیان به بنارس و برهمائیان به لهاسا سفر می کنند و... شاید بتوان گفت در ایران این نوع گردشگری بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده است. سالانه ۱۵ میلیون نفر از ایرانیان تنها به شهر مشهد سفر می کنند.

در ایران مساجد،امامزاده، کلیسا و کنیسه های تاریخی زبیادی وجود دارد که سالانه بازدید زیادی از آنها انجام می شود.

5-12-گردشگری ورزشی

شمار زیادی از میهمانان کشورهای مختلف اشخاصی اند که با قصد ورزش و تمرین یا شرکت در مسابقات ورزشی، تماشای مسابقه تیم ها یا بازیکنان مورد علاقه شان، یا گذراندن اردوهای ورزشی به سفر رفته اند.ورزش برای عده ای از مسافران جنبۀ تفریحی و تفننی دارد. مانند کسانی که به دلیل علاقه به موج سواری، قایقرانی، کوهنوردی و اسکی بازی و یا تماشای مسابقات ورزشی به کشوری سفر می کنند و برای عده ای جنبه حرفه ای دارد.مانند تیم ها یا بازیکنانی که برای برگزاری یک مسابقه ورزشی یا گذراندن اردوی تمرینی رهسپار کشورهای دیگر می شوند.گردشگران ورزشی افزون بر ورزش اقدام به بازدید از اماکن دیگر و یا خرید نیز می نمایند.

5-13-گردشگری ماجراجویانه

در هر جامعه کسانی هستند که به انجام دادن کارهای متهورانه و مخاطره آمیز علاقه وافر دارند.برخی از این افراد با اقدام به مسافرت های ماجراجویانه به این نیاز درونی خود پاسخ می دهند.چنین گردشگرانی می خواهند از راه های تازه یا غیر عادی، مهارت ها و توانایی های جسمی خود را در مواجهه با سختی ها و دشواری ها بیازمایند.لذا نوعی از گردشگری برای آنان لذت بخش و جذاب است که همراه با هیجان بیشتر باشد.در واقع اینگونه سفرها حس کنجکاوی خطرپذیری و قوای جسمانی انسان ها را مورد آزمایش می نماید.ایران به دلیل برخورداری از تقریباً همه انواع شرایط اقلیمی و طبیعی (کوهستان های سر به فلک کشیده، رودخانه های خروشان، جنگل های انبوه در شمال کشور، غارها و آبشارها) از توانایی های مناسبی در این زمینه برخوردار است.

5-14-گردشگری سلامت

گروهی از گردشگران برای استفاده از خدمات پزشکی به مکان هایی که تسهیلات درمانی مورد نظرشان وجود داشته باشد، سفر می کنند، بنابراین چنین سفری شامل فعالیت های گوناگونی می شود که با هدف تأمین بهداشت و سلامت گردشگر انجام می شود مانند مراقبت بهداشتی و گذراندن دوره نقاهت و بازپروری.گردشگری سلامت (Health tourism) یک مفهوم تازه است.در گرشگری بهداشتی (معالجه، سلامت،تندرستی) جریان جابجایی از پیرامون به مرکز است چرا که امکانات ویژۀ پزشکی و بهداشتی را می طلبد که بیشتر در کشورهای پیشرفته موجود است.در سال های گذشته آمریکا، آلمان، سوئیس، اسرائیل، مالزی همواره از کشورهایی بوده اند که بیماران زیادی به منظور درمان به این کشورها سفر کرده اند.البته گاهی جهت درمان نیازمند یک محیط آرام، پاکیزه و زیبا است که چه بسا جریان سفر از مرکز به پیرامون باشد.بالا رفتن سطح دانش مردم جهان و توجه بیشتر به بهداشت و سلامت موجب افزایش جذابیت اینگونه سفرها شده است.امروزه این نوع گردشگری در کشورهایی همچون یونان، کرواسی، صربستان و ... بسیار مورد توجه بوده و رواج دارد.مردم برای درمان بیماری های تنفسی، استخوان درد، پوکی استخوان، بیماری های کلیوی، حساسیت و دیگر مشکلات سلامتی تمایل دارند به چنین مناطقی مراجعه نمایند.در سال های گذشته در کنار تأکید بر گسترش گردشگری فرهنگی در ایران، به این نوع گردشگری نیز در قالب سخنرانی مسئولان مربوطه و نیز برگزاری سمینارهایی در این زمینه تأکید ویژه شده است و متولیان امر معتقدند ایران به دلیل برخورداری از طبیعت متنوع ،آرام و بکر می تواند سهم بیشتری از گردشگرانی که با قصد معالجه و تقویت سلامتی سفر می کنند را به خود اختصاص دهد.در ایران جا های(مکان) زیادی وجود دارد که گردشگران جهت به دست آوردن آرامش، درمان نارسایی های پوستی به آنجا مراجعه می کنند؛مانند: کوهستان ها، دریاچه هایی همچون ارومیه، چشمه های آب گرم معدنی (سرعین)، لاریجان دارای توانایی های بالقوه ای در این زمینه است اما با توجه به شرایط فعلی و محلی کشور به نظر نمی رسد به تنهایی بتوانند موجب جذب جهانگردان بیگانه شوند.

5-15-گردشگری فضا

نوع دیگری از گردشگری مسافرت به فضا است که در سال های اخیر آغاز شده است و تاکنون تعدادی از افراد با هزینۀ خودشان از طریق سایت هایی در آمریکا و روسیه به فضا رفته اند و مدتی را در آنجا به همراه فضانوردان حضور داشته اند. یکی از این گردشگران بانام انوشه انصاری که ایرانی است به عنوان اولین گردشگر زن تاریخ مدتی را در فضا گذراند. به نظر می رسد با توجه به اینکه این گردشگران هزینه های گزافی را می پردازند و این خود می تواند به عنوان حمایت مالی گسترش تحقیقات فضایی مؤثر باشد، در سال های آتی رشد شتابنده گیرد.

5-16-گردشگری الکترونیکی

وزگار نور را برخی عصر الکترونیک نام نهاده اند.گسترش و رواج امکانات و وسایل الکترونیکی نظیر تلویزیون ها، ماهواره و اینترنت، موجب شده است تا مردم هر چه بیشتر و به راحتی با دیگر نقاط جهان ارتباط برقرار کنند و همچنین دیگر نقاط را مورد شناسایی قرار دهند.تقریباً همه شرکت های گردشگری، هواپیمایی ها، آژانس های گردشگری، اماکن تفریحی، تاریخی و ... در نقاط مختلف جهان، دارای وب سایت، پست الکترونیک و برخی از آنها دارای شبکه های تلویزیونی و ماهواره ای می باشند و از این راه خود را به مردم مناطق مختلف جهان معرفی می نمایند.در ایران نیز همچون دیگر نقاط تلاش شده است از راه اینترنت جاذبه ها معرفی شوند ولی در حد مناسب و کافی نیست و هنوز بسیاری از علاقمندان اطلاعات مورد نیاز خود را نمی توانند از راه اینترنت به دست آورند.

5-17-گردشگری مجازی

گردشگری مجازی (e tourism) مقوله جالبی است که بیشتر از دو دهه از پدید آمدن آن نمی گذرد.گردشگری مجازی ، حضور در سرزمین دیجیتالی وب ، و دیدن داده های صوتی ، متنی و تصویری از دنیای فیزیکی پیرامون ما است .دور دنیا که در نوشته ژول ورن ، نویسیده شهیر فرانسوی ، در هشتاد روز امکان پذیر شد ، امروز با ابر متن های اینترنتی ، با یک کلیک امکان پذیر است.دور دنیا با یک کلیک ، آرزویی بود که امروزه از مرحله آرزو به حقیقتی غیر قابل انکار مبدل شده است .با استفاده از سایت های کاخ موزه ها ، اماکن باستانی جهان می توان به دنیای اطلاعات متنی و تصویری از نمادهای تاریخ باستان دست یافت.برخی از پایگاه های دولتی در اینترنت ، امروزه سیستم های دوربین شهری خود را به سرزمین دیجیتال نیز پیوند داده اند.با این دوربین ها می توانید شهرهای گوناگون را به صورت زنده مشاهده کرده و حتی از آنها عکس یادگاری بگیرید.شهرداری تهران و حتی سایت مرکز کنترل ترافیک استان تهران ، چنین سرویسی را در دسترس علاقمندان قرار داده است.اما اینکه چرا مجموعه ارزشمند پاسارگاد یا بیستون یا سعدآباد تهران ، از چنین سایت های مالتی مدیا بی بهره است ، پاسخی برای آن نیافتیم؟! خیلی از علاقمندان به بازدید از موزه های بزرگ جهان ، از هرمیتاژ مسکو تا لوور پاریس ، از تارنماهای اینترنتی آنها برای دیدن اطلاعات استفاده می کنند.حتی ، رزرو بلیط هواپیما ، هتل ، مسابقات بین المللی ورزشی و جشنواره های فرهنگی هنری جهانی ، امروز با رفتارهای سازمانی الکترونیکی همراه شده است.هزاران کاربر از سراسر جهان ، به دنبال برگزاری تابستانی مسابقات جام جهان در شهرهای آلمان ، امروزه از سایت های دولتی و غیر دولتی گردشگری این کشور استفاده می کنند.این مسئله ، نقش قابل توجهی در آشنایی با فرهنگ و دانش و پتانسیل تجاری و سیاسی و علمی دولت فدرال آلمان داشته است.وقتی کانال ARD DAS ERSTE آلمان ، پخش مستقیم مراسم قرعه کشی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان را پخش نمود ، بیش از ۲ میلیارد بیننده از سراسر جهان و صدها میلیون کاربر اینترنتی ، این مراسم را تماشا نمودند.این مسئله ای بود که تاثیر زیادی بر روی ارتقای سطح حداکثری علاقمندی برای سفر به کشور آلمان ایجاد نمود.به هر حال ، با ارتقای سیستم های اطلاع رسانی و ارتباطی دولتی در اینترنت و گسترش دولت الکترونیک (E GOVERNMENT) بر روی سرزمین دیجیتال ، می توان به گسترش گردشگری اینترنتی و استفاده از میلیون ها دلار فواید آن امیدوار بود!

5-18- گردشگری بیابانی

گردشگری بیابانی برای آن دسته از گردشگران که علاقه به سفر به نواحی خشک و گرمسیر را دارند و یا رویای سفر بر کوهان شتر را در سر می پرورانند و یا قصد تحقیق در مورد خاک، موجودات زنده و آب و هوای نواحی بیابانی را دارند اهمیت دارد.ایران با دارا بودن ۲ بیابان بزرگ لوت و دشت کویر و داشتن گرمترین نقطه جهان (کویر شهداد) از این لحاظ نیز برای گردشگری جذاب است.

5-19 گردشگری آموزشی و علمی و گردهمایی

این نوع گردشگری ها به منظور تحقیقات یا شرکت در همایش های علمی است.در ایران سالانه هزاران سمینار و دوره آموزشی برگزار می شود اما تنها تعداد کمی از آنها در سطح بین المللی است و از این نظر تعداد اندکی از جهانگردان و یا محققان را به خود جلب می کند. علاوه بر آن به دلیل وجود رویکردهای ایدئولوژیکی در دانشگاه های ایران و نیز فاصله علمی، تحقیقاتی آن با کشورهای پیشرفته و شرایط خاص اجتماعی، تعداد دانشجویان بیگانه در ایران رقم بسیار ناچیزی را تشکیل می دهد.

5-20-گردشگری کاری

مقصود از این نوع گردشگری تفریح یا استراحت نیست بلکه انجام بخشی از کار همراه با گردش است.از مشخصات بارز این گردشگری شرکت در کنفرانسها ، گردهمایی ها، سمینارهای علمی، تحقیقاتی و تخصصی است.

6- طبقه بندی انواع گردشگری (توریسم)

گردشگری (توریسم) دارای گونه های مختلفی بوده که بر اساس عوامل متعدد می توان تقسیم بندی هایی را برای آن قائل شد.مهمترین عواملی که می توان بر اساس آن گونه های مختلفی از گردشگری را تعریف و طبقه بندی نمود عبارتند از:

از نظر زمانی

فعالیتهای گردشگری را به شکل کوتاه مدت (کمتر از یک روز) ، میان مدت ( یک تا سه روز) و دراز مدت ( بیش از سه روز) از یکدیگر تفکیک می کنند.

از نظر مکانی

گردشگری را به صورت فعالیتهای گردشگری در حوزه نزدیک، حوزه میانی و حوزه بیرون یا دور تقسیم بندی می کنند.

از نظر تابعیت

گردشگران به دو گروه گردشگران بیگانه (خارجی) و بین المللی و گردشگران داخلی تقسیم می گردند.

از لحاظ انگیزه سفر

بر اساس آن گردشگری با انگیزه استراحتی، تفریحی، درمانی، زیارتی، فرهنگی، اقتصادی، ورزشی و … از یکدیگر تفکیک می شوند.

از نظر فصل گردشگری

هنگام گردشگری را بر اساس فصل های گوناگون سال یخش بندی مـی کنند.در این بخش بندی دو فصل تابستان و زمستان از اهمیت بالاتری نسبت به دو فصل بهار و پاییز می یابند.

از نظر شکل و سازمان دهی سفر

مانند سفرهای انفرادی، گروهی، خانوادگی و … که ترکیب گردشگری را تعیین می کنند.

از نظر وسیله نقلیه مورد استفاده

بر اساس نوع وسیله نقلیه مورد استفاده برای انجام سفر طبقه بندی می شوند.

از لحاظ نوع و محل اقامت

گردشگران را بر اساس گونه و محل اقامت، هم از نظر کیفی و هم کمی طبقه بندی می کنند.مانند: گردشگران مقیم در هتلها ، مهمانپذیرها ، خانه های ویلایی و یا پانسیون های خانگی، کمپینگ و... .

7- انواع گردشگری از دیدگاه دیگر

7- 1- گردشگری تندرستی (گردشگری سلامت)

مسافرت به دهکده های سلامت بدون دخالت پزشک معمولاً برای فرار از شلوغی شهرها یا از میان بردن تنش ها و استرس و گاهی برای استفاده بیشتر از نور خورشید می باشد.

7- 2- گردشگری درمانی (گردشگری سلامت)

استفاده از آب های معدنی ،نمک ، لجن های طبیعی ،مناطق آفتاب گیر تحت نظارت و مداخله پزشک.

7- 3- گردشگری پزشکی (گردشگری سلامت)

مسافرت به منظور درمان بیماری و انجام جراحی زیر نظر پزشکان در مراکز درمانی که علاوه بر درمان پیگیری بیمار را شامل می شود و درموارد زیر کاربرد دارد :

ـ اموری که در کشور فرد غیر قانونی است مانند: انداختن بچه (سقط جنین).

ـ مراقبت های ویژه که در کشور فرد امکان پذیر نیست.

ـ در مواردی که لیست انتظار برای درمان فرد در کشورش دراز مدت است.

ـ برای استفاده از خدمات بهداشتی ارزان یا رایگان.

7- 4- گردشگری ورزشى

گردشگرى را که دستکم ۲۴ ساعت در منطقه مورد بازدید بماند و هدف سفرش شرکت در فعالیت هاى مرتبط با ورزش باشد را گردشگر ورزشى گویند.در واقع سفر کردن از خانه و محل کار براى ورزش کردن، تماشاى رویداد هاى ورزشى، تماشاى جاذبه هاى ورزشى و شامل فعالیت هاى رقابتى و غیر رقابتى.تجهیزات ورزش های مورد علاقه افراد از جمله اسکی، گلف و غواصی برای گذراندن تعطیلات در این سفرها فراهم می باشد.

7- 5- گردشگری ماجراجویی

شامل سفر به نواحی کوهستانی و ناهموار یا ورزش های ماجراجویانه مانند: پانجو،کوهنوردی، صخره نوردی و پیاده سفر کردن از راه های ناهموار.

7- 6- گردشگری کشاورزی

شامل بازدید از کشتزارها و زمینهای کشاورزی می باشد که به نوعی اقتصاد داخلی کشاورزی را حمایت می کند.

7- 7- گردشگری مجازی

سفر به طور فیزیکی انجام نمی شود بلکه کشف جهان از راه اینترنت، کتاب و تلویزیون انجام می گیرد.

7- 8- گردشگری زیست محیطی

گردشگری همیشگی که از محیط زیست تأثیر می پذیرد نظیر گردش درپارکهای ملی.

7- 9- گردشگری فروشگاه کتاب

تلاش همه مردم برای حمایت از فروشگاه های مستقل با تبلیغ آنها به عنوان مقصد سفر و جذب گردشگران می باشد.

7- 10- گردشگری آموزشی

شامل سفر به یک کشور جهت عضویت در یک مؤسسه آموزشی یا شرکت در کلاسهایی که مورد علاقه شخصی می باشد مانند: کلاسهای آشپزی با حضور سر آشپزهای نام آور یا کلاسهای صنعتگری.

7- 11- گردشگری آثار باستانی

شامل بازدید از مکانهای تاریخی یا صنعتی که از قدمت باستانی برخور دارند.مانند: تخت جمشید ، کانالهای قدیمی، میدان نبرد و ... می باشند.

7- 12- گردشگری تفننی

توریست به صورت انفرادی یا گروهی در سرگرمی های مورد علاقه خود شرکت می کند و با افرادی که علایق مشابهی یا تجربیاتی متناسب با آنها دارند همسفر می شوند که معمولاً به صورت گردش در باغ و گشت و گذار در پارک ها می باشد.

7- 13- گردشگری فراگیر

گردشگری فراگیر یا (گردشگری برای همه) برای همه افراد بویژه افرادی که محدودیت هایی دارند یا از ناتوانایی های جسمی رنج می برند، می باشد که در بعضی مناطق با استفاده از طرحهای دانشگاهی یا اصول توسعه اهداف دانشگاهی مطرح می شود.

7- 14- گردشگری دائمی

شامل افراد معمولی می شود که همیشه در تعطیلات با اهداف مالیاتی یا اجتناب از مقیم شدن در یک کشور به آنجا سفر می کنند.

7- 15- گردشگری سفری

نوعی خاص ازگشت و گذار که شخص از سفر کردن بیش از رسیدن به مقصد لذت می برد.

7- 16- گردشگری فضایی

شامل سفر به کرات و سیارات دیگر در آینده می باشد.

7- 17- گردشگری فرهنگی

در این سفرها از میراث فرهنگی شهرها بازدید می شود. این نوع گردشگری تجربیات خاص فرهنگی را نظیر گردشگری موزه هنری در بر می گیرد و گردشگران می توانند در درازای سفر از موزه های هنری دیدن کنند یا در بسیاری از مراسم فرهنگی شرکت نمایند.

7- 18- گردشگری ویرانه ها

شامل سفر به مناطق حادثه دیده و ویران شده است نه تنها برای کمک بلکه برای بازدید از خرابه ها می باشد که البته اگر این بازدیدها کار امداد رسانی، نجات مصدومین و اقدامات مرمتی را به تأخیر بیاندازد، مشکل آفرین خواهد شد.

7- 19- گردشگری نیاشناسی

گردشگری و سفر به منظور شناخت شجره نامه و پیشینه نیاکانانجام می گیرد.

7- 20- گردشگری سیاه

گردشگری برای بازدید از محل های حوادث و فجایع یا گروستان ها.نخستین کمپانی فعال در این زمینه کار خود را در نیوجرسی آمریکا برای بازدید از محل حادثه هواپیمایی هایدنبرگ شروع کرد.

7- 21- گردشگری اپیونی (افیونی)

سفر برای تهیه یا مصرف مواد مخدر.(جزیره گوا در هندوستان از مهمترین مقاصد این نوع گردشگری است)

7- 22- طبیعت گردی

همانطور که از نام آن هویداست گردشگری به منظور بازدید از جلوه های طبیعت با کمترین آسیب وارده به محیط زیست.

7- 23- گردشگری سخت

گردشگری که همراه با مخاطرات جانی است.

7- 24- گردشگری قمار

سفر به منظور شرکت در قمار و قمارخانه ها.بنام ترین مقاصد این گونه گردشگری در انجه عبارتند از آتلانتیک سیتی،لاس وگاس، پالم اسپرینگز،کالیفرنیا، ماکائو و مونت کارلو.

7- 25- گردشگری باغبانی

سفر به منظور بازدید از باغ ها و باغچه های زیبای جهان مانند: باغ ارم شیراز ، ماهان کرمان ، دولت آباد یزد ، تاج محل هند و ....

7- 26- گردشگری میراث فرهنگی

مانند سفر برای بازدید از بناهای تاریخی یا بنا های صنعتی بزرگ.

7- 27- گردشگری تفریحی

سفر جهت انجام تفریحی خاص یا ملاقات با گروهی که تفریح مورد علاقشان با شما یکی است.

7- 28- گردشگری خاص

مخصوص معلولین یا بیماران با شرایط خاص

7- 29- گردشگری فرهنگ عامه

سفری که تصمیم آن پس از خواندن کتابی یا دیدن فیلمی در مورد مقصد توسط گردشگر گرفته می شود.

7- 30- گردشگری پیوسته

برخی از افراد بسیار ثروتمند برای فرار از مالیات ، پیوسته در سفر هستند تا مشمول قوانین اقامت در محلی خاص نشوند.

7- 31- گردشگری زیارتی

سفر به منظور زیارت مکانی مقدسو

7- 32- گردشگری تنها

سفر به تنهایی

7- 33- گردشگری آبهای معدنی و چشمه ها

سفر برای دیدن و استفاده کردن از آبهای معدنی و چشمه های آب درمانی برای درمان بعضی بیماری های خاص و لذت بردن از این نعمت خدادادی .

7- 34- گردشگری مناطق کویری

سفربه اعماق بیابان و سرزمینهای ناشناخته و مبارزه با گرمای طاقت فرسا و کم آبی در کویر.

7- 35- گردشگری چمدانی

سفر برای خرید از بازارهای خاص

7- 36- گردشگری کار و تجارت

سفر برای تجارت و کسب درآمد و تجربه برای پیشرفت در صنعت و کار در کارخانجات و کارگاه ها .

7- 37- گردشگری مناسبتها و وقایع خاص

سفر برای شرکت در مناسبتها و برنامه های ویژه به خصوص مراسم آیینی و ملی.

7- 38- گردشگری شکار

سفر برای شکار حیوانات و زندگی در طبیعت در کنار حیوانات

7- 39- گردشگری حادثه جو

دیدن از بعضی موارد خاص مانند دیدن از یک کوه در حال آتشفشان و یا یک منطقه سیل زده و زلزله زده.خبرنگاران خود مصداق کاملی از این گروه هستند .

7- 40- گردشگری تشویقی

مانند کارمندانی که به دلایل خاص از سهمیه تشویقی استفاده میکنند و با خرج کارفرمای خود به سفر میروند .

8-گونه های گردشگری

گردشگری ، دارای اشکال مختلف و انواع گوناگونی است ، که بسته به شرایط محیطی ، متفاوت می باشد ، همین مسئله باعث شده تا تقسیم بندی های گوناگونی برای آنها بیان شود .

تقسیم بندی سازمان جهانی جهانگردی (W.T.O)

فعالیتهای گردشگری به دسته های زیر تقسیم می گردند :

گردشگری فرهنگی
گردشگری طبیعی
گردشگری تجاری
گردشگری مذهبی
گردشگری ورزشی

8- 1-گردشگری تفریحی Leisure tourism

این گروه از جهانگردان شامل افرادی است که برای استفاده از تعطیلات و دیگر موارد تفریحی و وقت گذرانی به مسافرت و گردش می روند . در این گونه، گردشگران با استفاده از تعطیلات برای تفریح ، استراحت ، استفاده از آب و هوای گرم تر یا خنک تر از محل اقامت خود خارج شده و به مسافرت و سیر و سیاحت می پردازند.جهانگرد تفریحی مایل است تا از زمانی که در سفر سپری می کند برای تجدید قوای روحی ، روانی جسم خود بهره ببرد .موارد مورد استفاده این جهانگردان گوناگون بوده اما سهم قابل توجهی از آنها در رابطه با مسائل طبیعی از جمله سواحل دریاها ، پارکهای طبیعی و ... می باشد.

8- 2- گردشگری اجتماعی Socialtourism

در اینگونه جهانگردی عمدتا با هدفهای اجتماعی ، مردم شناسی ، جامعه شناسی و انتقال آن مورد نظر است دیدار از دوستان ، آشنایان و خویشاوندان نیز از نوع جهانگردی اجتماعی به شمار می آیند.

8- 3- گردشگری درمانی ( سلامت ) HealthTourism

این نوع شامل افراد و گروههایی هستند که برای استفاده از تغییر آب و هوا ( با هدف پزشکی و درمانی ) استفاده از آبهای معدنی ، گذران دوران نقاهت ، درمان و مانند آن اقدام به مسافرت می کنند.

8- 4- گردشگری آموزشی و فرهنگی Educational Tourism / Cultural Tourism

این گونه جهانگردی برای آشنایی آثار فرهنگی و هنری ، آداب و رسوم ، بناها و آثار تاریخی با هدفهای آموزشی ، تحقیقاتی و پژوهشی ، صورت می گیرد.

8- 5- گردشگری مذهبی و زیارتی Religious Tourism

این گونه از جهانگردی یکی از رایج ترین اشکال جهانگردی در سراسر جهان است.جاذبه های مذهبی ، زیارتگاهها و اماکن مقدسه هر ساله شمار زیادی از جهانگردان را به سوی خود جلب می کنند.

8- 6- گردشگری بازرگانی و تجاری Business Tourism

سفرهایی که افراد برای شرکت در بازار و نمایشگاه های کالا و صنایع و یا سرکشی و بازدید تاسیسات و کارخانه ها و نظایر آن انجام می دهند در زمره این نوع از گردشگری است .

8- 7- گردشگری سیاسی Political tourism

مسافرت به منظور شرکت در اجلاس و مجامع بین المللی ، کنگره ها و سمینارهای سیاسی ، جشنهای ملی و مذهبی ، مراسم ویژه سیاسی مانند تدفین رهبران و شخصیتهای سیاسی ، پیروزی رهبران احزاب و به حکومت رسیدن آنها و نظایر آن جهانگردی سیاسی خوانده می شود.

8- 8-گردشگری ورزشی Sport Tourism

هر نوع مسافرتی که به منظور فعالیتهای ورزشی باشد و این مسافرتها ممکن است به صورت انفرادی یا گروهی انجام شود را گردشگری ورزشی گویند.

8- 9- گردشگری طبیعت ( اکوتوریسم) Tourism ( ecotourism) Natural

گردشگری طبیعت که به عنوان اکوتوریسم نامیده می شود پدیده نسبتا تازه ای است که فقط بخشی از کل صنعت گردشگری را نشان می دهد.اکوتوریسم به آن دسته از گردشگری گفته می شود که مبنی بر هدف مسافرت هدفمند به مناطق نسبتا طبیعی برای مطالعه ، لذت جویی و استفاده معنوی از چشم انداز گیاهان و جانوران و هر نوع جنبه فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق باشد.

8- 10- ژئو توریسم

از گونه های گردشگری که به تازگی مطرح شده و شباهت بسیاری با اکوتوریسم دارد ، ژئوتوریسم است که از ترکیب وازه های ژئو ( زمین ) و توریسم ( جهانگردی ) پدید آمده است که نیازمند بهره گیری توریسم از دانش زمین ، به ویژه جغرافیای طبیعی ، زمین شناسی ، ژئوفیزیک و دیگر علوم طبیعی است در این میان به لحاظ کارکردی ، مورژئوفولوژی به دلیل بررسی اشکال زمین به لحاظ جنسی ، زمان و شکل – که لند فرم ها نیز نتیجه ی عملکرد پدیده های شکل زایی و زمین ساخت بیرونی است – از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین ژئوتوریسم ، دانش بررسی و بهره گیری از شکل های ناشی از فرآیندهای بیرونی در جهت گسترش گردشگری است.این فرآیند باعث به وجود آوردن شکل های مختلف خشکی ها با چشم اندازهای گوناگون می شود که شرایط زیستی و آب و هوایی سبب دگرگونی محیط های مختلف شده و در هر منطقه با ویژگی اقلیمی متفاوت شرایط گوناگونی را پدید می آورد.

8- 11- گردشگری مناطق خشک Desert Tourism

8- 12- گردشگری الکترونیکی (اینترنتی ) Electronic tourism

8- 13- گردشگری جنوبگان Antarctic Tourism

سفرها و بازدیدهایی از مقاصد در درون مدار قطب جنوب که بیشتر از راه دریا انجام می شوند.

8- 14- گردشگری مناسب Appropriate Tourism

گونه و مقیاسی از گردشگری که از نظر شرایط اقتصادی ، اجتماعی ، زیست محیطی و سایر جنبه ها برای یک منطقه مناسب دیده می شود .

8-15- گردشگری آبی Aquatic Tourism

8-16- گردشگری شمالگان Arctic Tourism

سفرها و بازدیدهایی از مقاصد واقع در درون مدار قطب شمال ، هم اینک بیشتر در کانادا و اسکاندیناوی که دسترسی جادهای امکان پذیر است صورت می پذیرد .

8-17- گردشگری شهری City Tourism / Urban Tourism

8-18-گردشگری بومی Domestic Tourism

8-19- گردشگری قومی Ethnic Tourism

8-20- گردشگری صنعتی ( کارخانه ای ) Industrial Tourism /Factory Tourism

سفرها و بازدیدهای انجام شده از محل های کار مانند: کارخانه های مواد غذایی و نساجی و ... و حتی معادن و ایستگاههای تولید نیرو ، برای دیدن فرآیندهای تولید.

8-21- گردشگری روستایی ( مزرعه ای ) Rural Tourism / Farm Tourism

گردشگری در مقاصد حومه ی شهرها . گردشگری روستایی اغلب با گردشگری مزرعه شناخته می شود اما گردشگری روستایی مفهوم گسترده تری را شامل می شود که در برگیرنده مسیرهای ویژه طبیعت گردی ، مکانهای گردش دسته جمعی ، مراکز تفسیر و موزه های کشاورزی و مردم شناسی است .

8-22- گردشگری ورودی / داخلی Inbound Tourism / Internal Tourism

سفر و گردشگری به یک کشور توسط ساکنان سایر کشورها .

8-23- گردشگری بین المللی International Tourism

8-24- گردشگری تشویقی Incentive Tourism

سفر توسط کارمندان ، فروشندگان و یا نمایندگان و خانواده های انها که هزینه آن توسط شرکت یا موسسه تجاری به عنوان پاداش رسیدن به فروش مورد نظر و یا شایر اهداف و یا کارهای برجسته کارمندان و یا به عنوان محرکی در جهت رسیدن به اهداف اینده ، تقبل شده است.

8-25- گردشگری انبوه Mass Tourism

8-26-گردشگری ملی / خروجی National Tourism / Outbound tourism

گردشگری توسط ساکنین یک کشور به مقصد سایر کشورها .

8-27- گردشگری فضاییSpace Tourism

8-28-گردشگری جوانان youth Tourism

8- 29- گردشگری پایدار sustainable tourism

برگرفته از مفهوم توسعه پایدار ، و به عنوان مدلی از توسعه اقتصادی است تا کیفیت زندگی مردم جامعه میزبان را بهبود بخشد ، تجربه ی نابی برای بازدید کننده به همراه داشته و کیفیت محیط زیست را حفظ نماید و اجرای آن هم بستگی به جوامع میزبان و هم بازدیدکنندگان دارد .

8- 30- گردشگری با هدف مشترک common interest tourism

گردشگری با هدف مشترک اغلب با اقامت دراز مدت و استفاده محدود از تسهیلات و خدمات تجاری در محل مورد بازدید همراه است.مانند دیدار از دوستان و اقوام ، تحصیل و مذهب.

نظرات شما عزیزان: